Auteur: Daniël Verbeeke n.a.v. zijn afstudeeronderzoek: “Wat doe je met culturele diversiteit in het kerkelijk jeugdwerk”.

In Nederland groeit de culturele diversiteit in kerken razendsnel, de toegenomen komst van migranten en vluchtelingen stimuleert dit enorm. Ook in het jeugdwerk van deze kerken groeit deze interculturaliteit en diversiteit. Dit levert nieuwe vragen op bij jeugdleiders: vraagt dit om een andere aanpak in het jeugdwerk? En hoe moeten we op een goede manier jeugdwerk leiden?

Mijn overtuiging, op basis van dit onderzoek, is dat interculturaliteit veel rijkdom brengt in het jeugdwerk. De rijkdom zit hem in de veelkleurigheid en diversiteit in de ontmoeting van culturen. Zowel op geestelijk als sociaal vlak worden de werelden van jongeren verbreed. Voor migrantenjongeren betekent het jeugdwerk een omgeving waar ze zich veilig kunnen voelen en een plaats waar ze kunnen ontdekken hoe het leven in Nederland werkt. Voor Nederlandse jongeren betekent het intercultureel jeugdwerk een bredere en frisse blik op wat voor hen normaal leek. Bovenal kunnen alle jongeren samen, dwars door de culturen heen, ontdekken wie God is.

Toch is het niet altijd makkelijk. Vanwege de culturele diversiteit liggen onder andere miscommunicaties en onbegrip op de loer. In de afgelopen maanden heb ik onderzoek gedaan naar het jeugdwerk van ICF Veenendaal. De centrale vraag van het onderzoek ging over het vormgeven van het jeugdwerk in een cultureel diverse omgeving. Speciaal voor deze blog heb ik een aantal aanbevelingen voor intercultureel jeugdwerk samengevat:

1. Bouw aan de relatie met de jeugd – In een groep met leden van niet-westerse culturen zijn relaties enorm belangrijk. Het persoonlijk uitnodigen van jongeren is bijvoorbeeld essentieel, het werkt niet om een rooster te maken en ervan uit te gaan dat iedereen komt.
2. Creëer een veilige omgeving voor de jeugd – Veel migrantenjongeren zitten midden in een cultuur-clash. De cultuur thuis (of dat van het vaderland) kan botsen met de cultuur waarin ze opgroeien. Wat zou het mooi zijn als het jeugdwerk van kerken een veilige omgeving tussen deze culturen kan zijn!
3. Werk aan cultuurgevoeligheid – Zorg ervoor dat je de belevingswereld van iemand uit een andere cultuur probeert te begrijpen, maar ook de worsteling die zij meemaken om tussen culturen in te leven.
4. Betrek de jeugd bij het jeugdwerk – Het geven van taken aan de jongeren versterkt het gevoel dat jongeren erbij horen, maar het geeft ook een stukje eigen waarde aan de jongeren. Vooral voor jongeren die het lastig vinden om te aarden, is dit  Kijk ook eens op de website van ICP (www.icpnetwork.nl) of de website van ICF Veenendaal (www.icfveenendaal.nl)! 

    

   Wil je meer weten over het afstudeeronderzoek ‘Jeugdwerk met meer culturen’? Of heb je vragen, opmerkingen of tips naar aanleiding van deze blog? Neem contact met me op: https://www.linkedin.com/in/danielverbeeke/

   Kortom, het vormgeven van intercultureel jeugdwerk kost extra energie, tijd en inzet omdat er culturele bruggen gebouwd moeten worden. Toch is het enorm waardevol en leerzaam om in deze dynamische interculturele omgeving jeugdwerk vorm te geven. Zowel op geestelijk als sociaal vlak zorgt interculturaliteit voor een nieuwe impuls!

Auteur: Jacob Vis n.a.v. zijn afstudeeronderzoek ‘Een professionele leergemeenschap ondersteund door een online community is een goede manier om hbo-theologen op te  leiden in de 21e eeuw.’

De Christelijke Hogeschool Ede bevindt zich in onrustig vaarwater. De Strategisch Agenda Hoger Onderwijs en Onderzoek 2015-2025 van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap spreekt over landelijke innovatie en ontwikkeling van het hoger beroepsonderwijs. Er wordt opgeroepen tot een samenwerking tussen onderwijs, onderzoek en praktijk. Kort daarna presenteert de Protestantse Kerk Nederland haar nota Kerk 2025 die een beroep doet op kerken en organisaties om in een veranderende samenleving te blijven innoveren en verbinden.

Ook de opleiding hbo-theologie van de Christelijke Hogeschool Ede moet met deze ontwikkelingen aan de slag. Het onstuimige onderwijslandschap en de belangrijke vragen vanuit het werkveld vragen de opleiding om een herbezinning. De opleiding wil hierop inspelen door het vormen van professionele leergemeenschappen, een manier van trialogisch leren. Op deze manier kunnen studenten leren in en vanuit de praktijk.

Romkes, jarenlang docent aan de CHE, liet bij zijn vertrek een notitie achter waarin hij een aanzet gaf naar het vormen van een online ondersteunde professionele leergemeenschap. Stijf gaf opdracht om te onderzoeken of, en hoe, dit vorm kan worden gegeven op de opleiding hbo-theologie.

Op zo’n online platform kan, buiten echte ontmoetingen om, verder worden gebouwd aan gedeelde praktijken. Niet de relatie is leidend, maar de praktijk is verbindend. De potentiële deelnemers aan de professionele leergemeenschap zijn positief over een online platform waarbij de professionele leergemeenschappen worden ondersteund.

Er wordt ingezien dat de verbinding met de praktijk enorm belangrijk is. Het lijkt logisch dat het lectoraat de voortrekker en de verbinder moet zijn bij het vormen van professionele leergemeenschappen, eventueel ondersteund door een webmaster en makelaar. Het vraagt om veranderingen om een systeem in te richten waarbij het onderwijs aansluit op deze manier van leren, omdat het iets anders is dan de huidige digitale leeromgeving. Het advies is dan ook aan de opleiding om te kijken hoe bijvoorbeeld de huidige LinkedIn groep gebruikt kan worden als ondersteuning voor een professionele leergemeenschap.

Meer weten? Dan nodig ik u van harte uit om contact met mij op te nemen: 

LinkedIn: https://www.linkedin.com/in/jacobvis/ E-mail:  jacob@jesus.net

Auteur: Martijn Nagelhout n.a.v. zijn afstudeeronderzoek ‘Verbondenheid met elkaar in de navolging van Christus: Hoe bezoekers van Hart voor Heerhugowaard verbondenheid (willen) ervaren met elkaar’.

Behoefte naar verbinding met elkaar
In pioniersgemeente Hart voor Heerhugowaard (HHW), een gemeente die nu zo’n 8 jaar bestaat, ontstond behoefte naar verbondenheid met elkaar. De behoefte ontstond na een periode van druk bezig zijn met de opbouw van de gemeente en veel activiteiten organiseren. Zelf heb ik ook de behoefte hiernaar ervaren toen ik werkzaam was in deze gemeente.

Omdat ik deze behoefte heb gesignaleerd bij anderen en bij mezelf heb ik onderzoek gedaan naar de waarde, de betekenis en ervaring van onderlinge verbondenheid onder bezoekers. Ik heb van daaruit gekeken hoe de gemeente de verbondenheid de komende jaren het beste kan stimuleren.

Mijn bevindingen
In het Nieuwe Testament wordt gesproken van een gericht zijn op de ander en het daaruit vormen van een hechte gemeenschap. Enkele belangrijke waarden die uit de focusgroepen (groepsinterviews) naar voren kwamen sluiten hier op aan: diversiteit, laagdrempeligheid, veiligheid en jezelf kunnen zijn. Dit zijn belangrijke kenmerken die de verbondenheid met elkaar in HHW kenmerken. Maar denk ook aan belangrijke elementen als contact, ontmoeting, gemeenschappelijk geloof, openheid en het geloofsgesprek.

De theologie en psychologie laten zowel ruimte voor individualiteit als voor verbondenheid die op z’n tijd beide nodig zijn. Toch is geloof volgens de theologie geen individuele aangelegenheid. Er is vanuit (godsdienst)sociologisch perspectief echter een verandering zichtbaar in de christelijke godsdienst, een gerichtheid op het individu en het privéleven. Het individu is zichzelf meer tot leidraad geworden, maar de invloed van de groep is niet volledig afgeschreven. Verder concurreert de kerk met andere actoren op de spirituele markt. Een andere ontwikkeling is differentiatie, wat betekent dat de kerk is verdrongen tot één van de vele deelgebieden in het leven. Betrokkenheid bij de gemeenschap wordt vandaag de dag meer gekenmerkt door eigen belang dan voorheen; de kerk is een bron van sociaal kapitaal. Kerkbinding neemt af en heeft vaak als doel ontspanning en consumeren.

Mijn aanbevelingen
In navolging van het Nieuwe Testament en het spreken van de theologie zou het goed zijn als de komende jaren in Hart voor Heerhugowaard wordt ingestoken op een gericht zijn op de ander en het daaruit vormen van een hechte gemeenschap. . Deze gerichtheid en kenmerken kunnen tot uiting komen in woorden van welkom tijdens de zondagochtenddienst, in de identiteitsbeschrijving op de website van de gemeente, als onderwerp van gesprek op gemeentemiddagen, maar ook op huiskringen bijvoorbeeld.

Daarbij is het goed is om aandacht te geven aan maatschappelijke en godsdienstige ontwikkelingen die een andere richting op bewegen. Maar ook kan het zinvol zijn om de waarde die bezoekers van HHW toekennen aan verbondenheid met elkaar te bespreken en evalueren. Tot slot is het goed als HHW zich bewust is van haar identiteitskenmerken, waaronder haar diversiteit aan gelovigen, de laagdrempeligheid en veiligheid om jezelf te kunnen zijn.

Voor meer informatie, contact me op martijn_nagelhout@hotmail.com

Auteurs: Lisette Borgers-Heij en Marije van de Kamp n.a.v. hun afstudeeronderzoek ‘Schoolpastoraat op De Meerwaarde.’

De Meerwaarde is één van de weinige scholen in Nederland, waar schoolpastoraat een plek heeft gehad. Misschien niet in de vorm van een pastor, maar er was wel ruimte en geld om de godsdienstdocenten de rol van pastor te laten vervullen waar dat nodig was. De onduidelijke plek van schoolpastoraat zorgde ervoor dat de vmbo-leerling geen beeld had van wat pastoraat zou betekenen. ‘Een pastor is toch een soort dominee?’, werd er geroepen. Verder hadden veel leerlingen geen idee wat een pastor is, voor ons een reden om het schoolpastoraat onder het stof vandaan te halen.
In ons onderzoek naar de behoefte aan schoolpastoraat kwam naar voren, dat de vmbo-leerling wel duidelijk aan kan geven, wat zijn behoeftes zijn rondom het delen van geloofs- of levensvragen. Als ze hier met een persoon over willen praten, moet die persoon voldoen aan de volgende eisen: betrouwbaar zijn, vriendelijk zijn en goed kunnen luisteren. Zodra wij hier een religieuze lading aan verbonden, nam de behoefte aan een pastor sterk af. Omdat er weinig behoefte bleek aan deze vorm van pastoraat, zijn wij andere opties binnen het pastoraat gaan onderzoeken. Wat opviel is dat de wensen van de leerlingen nauw aansluiten bij de taak van de mentor. Het schoolpastoraat zou dus nieuw leven ingeblazen kunnen worden binnen de huidige structuren van de school.

De Meerwaarde heeft een duidelijke christelijke identiteit. Het ‘christelijk’ zijn, zit niet alleen in de naam, maar dit wordt ook gepraktiseerd binnen de school. Schoolpastoraat zou een mooie uitwerking kunnen zijn van de christelijke identiteit. In het verleden is gebleken dat schoolpastoraat niet goed uit de verf kwam op de manier waarop het toen werd ingericht. Het is tijd om schoolpastoraat nieuw leven in te blazen. Naast de versterking van mentoraat, zou de school kunnen denken aan een pilot met een schoolpastor, om de vmbo-leerling te laten zien wat een schoolpastor zou kunnen zijn. Op deze manier kan de vmbo-leerling zijn behoefte aan schoolpastoraat bepalen. Wij hebben gemerkt dat het voor de vmbo-leerling lastig is om zijn behoefte aan te geven aan iets wat nog niet concreet is.

Schoolpastoraat kan op meer manieren plaatsvinden dan enkel in de vorm van een schoolpastor. Pastoraat is van belang voor de leerling, omdat het de leerling zijn weg met God laat zien en ontdekken. Schoolpastoraat kan de leerling nieuw leven inblazen!

Wil je meer informatie? Neem contact op met één van ons via social media.

Auteurs: Danny van Woudenberg en Ruurd Folmer n.a.v. hun afstudeeronderzoek naar “De invloed van het christelijk geloof op de draaglast en draagkracht van HBO-studenten met burn-out klachten”

“Huh?! Heb jij een burn-out gehad?!” Ik ben tijdens de lunch in gesprek met een vriendin van de studentenvereniging. Ze vertelt over haar tijd dat ze in Groningen studeerde, voordat ze naar Ede kwam om GPW te gaan studeren, en de burn-out klachten waar ze last van had, waardoor ze uiteindelijk heeft besloten om met haar universitaire studie te stoppen, en een HBO opleiding te gaan doen. Ik had nooit verwacht dat zij, zo’n pientere en vriendelijke vrouw, maar bovenal ook serieuze christen, ‘opgebrand’ thuis zou komen te zitten. Hoe fout kun je zitten?

Schone schijn En zo is het met veel meer studenten op de CHE; slimme jongvolwassenen van wie het vanaf de buitenkant lijkt alsof ze alles op orde hebben, lekker aan het studeren zijn, en tegelijkertijd enthousiast in hun geloof staan. Maar achter gesloten deuren kan een heel ander verhaal spelen.

Eén op de vier studenten Onderzoek[1] door het Windesheim college concludeert dat 25% van de studenten last heeft van burn-outklachten; een beangstigend percentage. Het lijkt wel alsof dat aantal niet van toepassing is op de studenten van de Christelijke Hogeschool Ede. Zeker nu de collegedagen worden verlicht met een vrolijke zomerzon. En je zou zeggen dat het praktiseren van het geloof, waar alle ruimte voor is op de CHE, ook een positieve invloed moet zijn op de gemoedstoestand van de studenten, toch?

Dichterbij dan je denkt Helaas zijn de cijfers van het Windesheim niet een ver-van-ons-bed-show. Ook een degelijk aantal studenten op de CHE zijn bekend met burn-out klachten, dat blijkt in het hogeschool-pastoraat. Daarom zijn wij aan de slag gegaan met een onderzoek onder studenten van de CHE om te zien welke rol het geloof speelt in die burn-out klachten; want je zou zeggen dat het mooie en bemoedigende wat het geloof aan ons heeft te vertellen zou beschermen voor dergelijke klachten? Wat gaat er dan mis?

Als het geloof je lastig valt Het is te kort door de bocht om er meteen vanuit te gaan dat het geloof alleen maar een positieve invloed kan zijn op iemands leven. Door allerlei omstandigheden, waarvan Godsbeeld en sociale steun de belangrijksten zijn, kan het geloof als positief of negatief worden ervaren. Een geloof dat van alles van je lijkt te eisen is niet helpend als je ‘opgebrand’ uitvalt. Anderzijds zien we ook dat geloof ook een bijzonder opbouwende werking kan hebben op iemand wanneer het geloof als positief wordt ervaren.

Wat moet ik daar nu mee? Aan de hand van de conclusies van ons onderzoek zijn we tot 9 aanbevelingen gekomen voor het hogeschool-pastoraat van de CHE (Deze zijn uitgebreid te lezen in ons onderzoeksverslag). In deze aanbevelingen komt aandacht voor het proces en de situatie van de student als belangrijk onderdeel van een pastoraaltraject naar voren. Het hierop doorvragen toont zich als cruciaal aan! Ook kan het Godsbeeld dat iemand heeft boekdelen spreken over de geloofsbeleving, en of het geloof een positieve of negatieve invloed heeft. Tot slot is het ook belangrijk om als pastor, maar wellicht ook als begeleider van studenten, oog te hebben voor de verschillende fase die worden doorleefd door iemand met burn-outklachten. In bijna ieder geval is een student in de eerste fase meer bezig met ‘overleven’ en het hoofd boven water houden, dan met het zoeken van betekenis en het waarom achter de klachten. Deze grotere vragen kunnen wachten tot een latere fase, wanneer de student weer wat meer op eigen benen kan staan.

En het gaat nog verder… Met het complexe samenspel dat burn-out is, is het behoorlijk lastig om in het kort een genuanceerd beeld neer te zetten van het fenomeen dat we hebben onderzocht. Echter is dit genuanceerde beeld nodig. En als het onderzoek van Windesheim blijkt te kloppen, dat 1 op de 4 studenten last heeft van burn-out klachten, dan is er een hoop werk aan de winkel! In ons onderzoekverslag is zo’n genuanceerde uiteenzetting te vinden, en ook doen we 10 aanbevelingen om stappen te zetten in deze situatie.

Bent u hier benieuwd naar? Dan nodigen wij u van harte uit om ons via één van de onderstaande sociale kanalen te benaderen:
Danny van Woudenberg: https://www.linkedin.com/in/danny-van-woudenberg-7a1291183/
Ruurd Folmer: https://www.linkedin.com/in/ruurd-folmer-a47905170/

[1] https://www.nrc.nl/nieuws/2018/04/07/kwart-van-de-studenten-heeft-burn-outklachten-a1598568